Data publikacji : 19.10.2022

„Wyrazić niewyrażalne”. Psychologiczne tajemnice duszy romantycznego twórcy w "Utworach francuskich" Zygmunta Krasińskiego

Włodzimierz Śmieciński

https://orcid.org/0000-0002-2193-2873

Abstrakt

W artykule przedstawiono problem dotyczący psychologii twórczości. Problematyka psychologiczna, obok filozofi cznej, w wieku XIX znajdowała się w samym centrum myśli, przenikała wszystkie dziedziny życia. Podstawowym słowem kluczem dla tej dziedziny stało się w romantyzmie pojęcie „dusza” – termin bardzo wieloznaczny, skupiający w sobie wiele różnych znaczeń i semantycznych odcieni. Psychologiczna „dusza” – podobnie jak w filozofii słowa klucze: Bóg, absolut, wieczność, nieskończoność – odnosi się do idei (jakości) nieuchwytnych, w sposób ludzki niedostępnych, wprowadzających na grunt romantycznej poezji pierwiastek „niewyrażalnego”. Z taką właśnie próbą wyrażenia „niewyrażalnego” – zdaniem Autora artykułu – mamy do czynienia w Utworach francuskich Zygmunta Krasińskiego. Obrazy duszy, tkwiące głęboko w tych tekstach, stanowią odważną poetycką próbę eksploracji sfery jakości nieuchwytnych, właśnie „niewyrażalnych”. Przenoszą nas w „uniwersum nadnaturalne, gdzie duch się wciela w kształty wzniosłe lub przeraźliwie zrodzone w nieświadomości, pozwalające nam wniknąć w świat najbardziej irracjonalny, urojony”. Jednakże „dusza” Krasińskiego, jak konstatuje Autor, pozostaje w tych tekstach nie-do-poznana; więcej – powinna pozostać nie-do-poznana. Zaklęta w swym nie-do-poznaniu zaświadcza nie tylko o nowatorstwie i artyzmie fragmentów francuskich, ale także stanowi o istocie poezji romantycznej i poezji w ogóle.

Słowa kluczowe:

romantyzm, poezja romantyczna, Zygmunt Krasiński, psychologia twórczości, filozofia idealistyczna, Bóg, absolut, nieskończoność, „niewyrażalność”, „dusza”, „nastrój” („stan duszy”), podświadomość, oniryzm, sen, śmierć, przeczucie śmierci, eschatologia



Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Śmieciński, W. (2022). „Wyrazić niewyrażalne”. Psychologiczne tajemnice duszy romantycznego twórcy w "Utworach francuskich" Zygmunta Krasińskiego. Studia Mazowieckie, 17(2), 87–100. https://doi.org/10.54539/sm.38


Wskaźniki altmetryczne


Cited By



Redakcja czasopisma

Redakcja „Studiów Mazowieckich”
ul. Narutowicza 9
06-400 Ciechanów
tel. + 48 (23) 672 20 50 wew. 2150
email: studia.mazowieckie@pansim.edu.pl
O platformie:
Copyright 2023 by
OJS Support and Customization by LIBCOM
Platform & workfow by OJS/PKP