Wybrane wskaźniki i przeżycia depresyjnego i lęku u osób, które przeżyły nowotwór (cancer survivors)

Veronika Bolekova; Eva Nanistova; Veronika Chlebcova

doi:10.54539/sm.43

Data publikacji : 19.07.2023

Tom 18 Nr 1 (2023)

Wybrane wskaźniki i przeżycia depresyjnego i lęku u osób, które przeżyły nowotwór (cancer survivors)

Veronika Bolekova

https://orcid.org/0000-0003-2076-1096

Eva Nanistova

https://orcid.org/0000-0001-7399-6863

Veronika Chlebcova

https://orcid.org/0000-0003-0638-9259

DOI: https://doi.org/10.54539/sm.43

Abstrakt

Celem pracy jest identyfi kacja najbardziej wyraźnych wskaźników depresji i lęku u pacjentów onkologicznych oraz powiązanie ich negatywnych doświadczeń emocjonalnych z wybranymi wskaźnikami społeczno-demografi cznymi i klinicznymi. Zespół badawczy składał się ze 168 uczestników w wieku 22–83 lata (M = 56,01; SD = 11,97). Metody: kwestionariusz zdrowia pacjenta PHQ-9; uogólnione zaburzenie lękowe GAD-7. Wyniki: zwiększony poziom objawów depresyjnych stwierdzono u 27,4% pacjentów, którzy nie byli leczeni, do najbardziej wyraźnych wskaźników przeżycia depresyjnego należało uczucie zmęczenia, brak energii i trudności w spaniu. Około 16% uczestników wykazuje niespokojną symptomatologię, która najczęściej objawiała się trudnościami relaksacyjnymi, nadmiernymi zamartwianiem i niezdolnością do kontrolowania odczuwanych zmartwień. Stopień depresji i lęku nie rozróżniał znacząco wieku i płci uczestników, długości od końca leczenia, częstości nawrotów, występowania nowotworu w rodzinie i korzystania z usług wspomagających i organizacji dla pacjentów. Wyższy poziom depresji i lęku stwierdzono u uczestników zgłaszających występowanie późnych konsekwencji leczenia.

Słowa kluczowe:

leczeni pacjenci onkologiczni, depresja, lęk

Inne teksty tego samego autora

Eva Nanistova, Logoterapia i rozwój potraumatyczny u pacjentów onkologicznych , Studia Mazowieckie: Tom 18 Nr 1 (2023)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Bolekova, V., Nanistova, E., & Chlebcova, V. (2023). Wybrane wskaźniki i przeżycia depresyjnego i lęku u osób, które przeżyły nowotwór (cancer survivors). Studia Mazowieckie, 18(1), 11–27. https://doi.org/10.54539/sm.43

Wskaźniki altmetryczne

Cited By

Bibliografia

Andrášiová M., Klinická psychológia v onkológii, paliatívnej starostlivosti a tanatológii, [w:] A. Heretik, A. Heretik, jr. (red.), Klinická psychológia, Psychoprof, Nové Zámky 2016.

Beekers N., Husson O., Mols F., Van Eenbergen M., Van de Poll-Franse L.V., Symptoms of Anxiety and Depression Are Associated With Satisfaction With Information Provision and Internet Use Among 3080: Cancer Survivors Results of the PROFILESR egistry „Cancer Nursing” 2015, Vol. 38, No. 5.

Blaney J.M., Lowe-Strong A., Rankin-Watt J., Campbell A., Gracey J.H., Cancer survivors ́ excercise barriers, facilitators and preference in the context of fatigue, quality of life and physical activity participation: a questionnaire-survey, „Psycho-Oncology” 2013, nr 22. DOI:10.1002/pon.2072.

Brintzenhofe-Szoc K.M., Levin T.T., Li Y., Kissane D.W., Zabora J.R., Mixed anxiety/depression symptoms in a large cancer cohort: Prevalence by cancer type, „Psychosomatics” 2009, Vol. 50, No. 4 DOI:10.1176/appi.psy.50.4.383.

Bultz B.D., Carlson L.E., Emotional distress: the sixth vital sign in cancer care, „Journal of Clinical Oncology” 2005, nr 23.

Carlson L.E., Angen M., Cullum J., Goodey E., Koopmans J., Lamont L., MacRae J.H., Martin M., Pelletier G., Robinson J., Simpson J.S.A., Speca M., Tillotson L., Bultz B.D., High levels of untreated distress and fatigue in cancer patients, „British Journal of Cancer” 2004, 90.

Carlson L.E., Bultz B.D., Effi cacy vs. cost of psychosocial interventions: an evidencebased call for action, „Oncol Exchange” 2002, nr 1.

Clark L.A., Watson D., Tripartite Model of Anxiety and Depression: Psychometric Evidence and Taxonomic Implications, „Journal of Abnormal Psychology” 1991, Vol. 100, No. 3.

DiMatteo M.R., Lepper H.S., Croghan T.W., Depression Is a Risk Factor for Noncompliance With Medical Treatment: Meta-analysis of the Effects of Anxiety and Depression on Patient Adherence, „Arch Intern Med.” 2000, nr 160, July 24.

Hann D.M., Jacobsen P.B., Martin S.C., Kronish L.E., Azzarello L.M., Fields K.K., Fatigue in women treated with bone marrow transplantation for breast cancer: a comparison with women with no history of cancer, „Support Care Cancer” 1997, nr 5.

Hann D.M., Garovoy N., Finkelstein B., Jacobsen P.B., Azzarello L.M., Fields K.K., Fatigue and quality of life in breast cancer patients undergoing autologous stem cell transplantation: a longitudinal comparative study, „J Pain Symptom Manag” 1999, nr 17.

Hewitt M., Greenfi eld Sh., Stovall E., From Cancer Patient to Cancer Survivor: Lost in Transition, The National Academies Press, Washington 2005.

Hinz A., Krauss O., Hauss J.P., Höckel M., Kortmann R.D., Stolzenburg J.U., Schwarz R., Anxiety and depression in cancer patients compared with the general population, „European Journal of Cancer Care” 2010, nr 19.

Inhestern L., Beierlein V., Bultmann J.Ch., Möller B., Romer G., Koch U., Bergelt C., Anxiety and depression in working-age cancer survivors: a register-based study, „BMC Cancer” 2017, nr 17. DOI 10.1186/s12885-017-3347-9.

Knobel H., Loge J.H., Nordoy T., Kolstad A.L., Espevik T., Kvaloy S., Kaasa S., High level of fatigue in lymphoma patients treated with high dose therapy, „J Pain Symptom Manag” 2000, nr 19.

Kroenke K., Spitzer R., Williams J., The PHQ-9: validity of a brief depression severity measure, „The Journal of General Internal Medicine” 2001, nr 16.

Linden W., Vodermaier A., MacKenzie R., Greig D., Anxiety and depression after cancer diagnosis: Prevalence rates by cancer type, gender, and age, „Journal of Affective Disorders” 2012, nr 141.

Manne Sh., Schnoll R., Measuring cancer patients ́ psychological distress and wellbeing: A factor analytic assessment of the Mental Health Inventory, „Psychological Assessment” 2001, Vol. 13, No. 1. DOI: 10.1037/1040-3590.13.1.99.

Massie M.J., Prevalence of depression in patients with cancer, „J Natl Cancer Inst Monogr” 2004, nr 32. DOI:10.1093/jncimonographs/lgh014.

Mello S., Tan A.S.L., Armstrong K., Schwartz J.S., Hornik R.C., Anxiety and depression among cancer survivors: The role of engagement with sources of emotional support information, „Health Communication” 2013, Vol. 28, No. 4. DOI:10.1080/10410236.2012. 690329.

Mesárošová M., Ostró A., Psychological responses to cancer among female patients with malignant and benign breast disease, „Studia Psychologica” 2005, Vol. 47, No. 2.

MKCH-10 (10. revízia). Kapitola V, www.nczisk.sk/Standardy-v-zdravotnictve/Pages/MKCH-10-Revizia.aspx.

Morrill E.F., Brewer N.T., O ́Neil S.C., Lillie S.E., Dees E.C., Carey L.A., Rimer B.K., The interaction of posttraumatic growth and posttraumatic stress symptoms in predictiong depressive symptoms and quality of life, „Psycho-Oncology” 2008, nr 17. DOI:10.1002/pon.1313.

National Cancer Institute: Dictionary of Cancer Terms, 2019, https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancerterms/def/survivorship.

Ogden J., Health Psychology, Open University Press, Berkshire 2012.

Okuyama T., Tanaka K., Akechi T., Kugaya A., Okamura H., Nishiwaki Y., Hosaka T., Uchitomi Y., Fatigue in ambulatory patients with advanced lung cancer: prevalence, correlated factors, and screening, „J Pain Symptom Manag” 2001, nr 22.

Praško J., Úzkostné poruchy, Portál, Praha 2005.

Spiegel D., Riba M.B., Psychological Issues in Cancer, [w:] V.T. DeVita, T.S. Lawrence, S.A. Rosenberg (red.), Cancer: Principles & Practice of Oncology, Wolters Kluwer Health, Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia 2011.

Stark D.P.H., House A., Anxiety in cancer patients, „British Journal of Cancer” 2000, Vol. 83, No. 10.

Spitzer R.L., Kroenke K., Williams J.B., Löwe B., A brief measure for assessing generalized anxiety disorder: the GAD-7, „Archives of Internal Medicine” 2006, Vol. 66, No. 10.

Trask P.C., Assessment of Depression in Cancer Patients, „Journal of the National Cancer Institute Monographs” 2004, nr 32.

Ullman K., Cancer Survivorship Gains Importance, “JNCI” 2014, Vol. 106, No. 1. DOI:10.1093/jnci/djt450.

Watson M., Greer S., Rowden L., Gorman C., Robertson B., Bliss J.M., Tunmore R., Relationships between emotional control, adjustment to cancer and depression and anxiety in breast cancer patients, „Psychol Med.” 1991, nr 21.

Watson D., Clark L.A., Carey G., Positive and Negative Affectivity and Their Relation to Anxiety and Depresive Disorders, „Journal of Abnormal Psychology” 1988, Vol. 97, No. 3.

Valkučáková V., Psychiatrická pomoc pri onkologických ochoreniach, “Krvinka” 2016, nr 1.

Van Esch L., Roukema J.A., Ernst M.F., Nieuwenhuijzen G.A.P., De Vries J., Combined anxiety and depressive symptoms before diagnosis of breast cancer, „Journal of Affective Disorders” 2012, nr 136. DOI: 10.1016/j.jad.2011.09.012.

Zaorsky N.G., Zhang Y., Tuanquin L., Bleuthmann Sh.M., Pork HS., Chinchilli V.M., Suicide among cancer patients, „Nature communications” 2019, Vol. 10, No. 27. DOI: 10.1038/s41467-018-08170-1.